Sawara kasabası: Edo devrinden kalan bir alan

Sawara Kasabası Edo Devri’nden kalan, asırlık binalarından botanik bahçelerine ve ihtişamlı su kanallarına kadar keşfedilmeyi bekleyen özelliklerle dolu; üstelik Narita Havaalanı’na çok da yakın.

Bu yazımızda uzun zamanlı Japonya tarihi meraklısı Mark Schreiber bizi su kanallarında geziler, müzeler, sake fabrikaları ve dahasından oluşan bir Sawara kasabası turuna çıkarıyor.

Kiremitli çatılarıyla bu asırlık geleneksel ahşap evler Sawara’nın ana caddesinde sıralanmış durumdalar.

Çoğu turist Chiba Kaymakamlığı’na yalnızca, Narita Havaalanı’ndan uçarken veya Tokyo Disney Gezi Parkı’na ya da alabildiğine yayılmış Makuhari Messe Sergisi Tesisi’ne gittikleri bir gezide rastlarlar. Bu durum, Chiba yalnızca modern şehirlerden, çiftliklerden ve el değmemiş ormanlardan oluşan büyükçe bir yarımada olmayıp ayrıca derin gelenekleriyle büyüleyici yerlere de ev sahipliği yaptığı için, acınası bir durumdur.

Trafik gibi birçok etkene bağlı olarak Narita Havaalanı, Tokyo’nun merkezinden oldukça uzakta kalabiliyor. Diyelim ki Narita Havaalanı’na erkenden geldiniz ve uçuştan önce bolca zamanınız var veya daha sonraki bir uçuş için başka biriyle randevunuz var, belki aktarma yapacaksınız ya da ezberleri bozan cazibeli bir yer arıyorsunuz. Bunların herhangi birisi için Sawara kasabası size en uygun yer.

Bot Taşımacılığıyla Gezilen Bir Tarih

İlk olarak kısaca tarihine bir göz atalım: Modern Öncesi Çağ’da su taşımacılığı günü kurtarırdı. Edo (Tokyo’nun önceki adı), kanal ve nehirlere boydan boya sahip olan bir şehirdi. Üç büyük nehirden biri, Tone Nehri, kontrol edilemez durumdaydı, bu yüzden onu Tokyo’dan Kuzey Chiba’ya yönlendirmek için 17. yüzyılda Japonya’nın Tokugawa hükümdarları uzun süreli bir sel kontrolü projesine başladılar. Sawara hâlâ kendi adıyla anılsa da 1951’de idari sebepler nedeniyle Katori Şehri’ne katılmıştı. Binalar ve eski kasaba düzeni, kasabanın yüzyıllar süren evrimini yansıtıyor; ayrıca yerel halkın, kasabayı hoparlörler, reklam tabelaları ve düzinelerce halka açık makine sıralarıyla bozmayıp geçmişini onurlandırdığı da görülüyor.

Edo ve Meiji Devri’nden Marketler ve Binalar 

Sawara’nın mükemmelikle korunmuş eski binaları hâlâ işliyor, örneğin Nakamura Shoten (yapım – 1855), Shobundo Kitapevi (yapım – 1880) ve Fukushin Kimono Mağzası (yapım – 1895) gibi. Şu an bir müze olan kırmızı kiremitli Sawara Mitsubishi Binası, batı tarzındaki görkemli bina, 1914’te yapıldı. Ayrıca bu bina, turistler için bir ziyaret merkezi olarak da hizmet ediyor ve çalışanlar yardım etmeye oldukça istekliler.

1914’te kurulan eski Mitsubishi Bankası kamuya açıktır. Sawara’nın merkezinde, Ono Nehri’ne yakın bir yerdedir.

Bu eski kasabayı gezip hediyelik eşya bakarken, Ono Nehri’nde duran bota binebilir ve “Sappa bune” denilen küçük sandallarla, ortalama ¥1,300 (çocuklar için ¥700) vererek 30 – 40 dakikalık nehir gezisine katılabilirsiniz.

Narita merkeze giden trene binmeden önce kasabanın iki geleneksel Sake fabrikalarından biri olan, turlara (Japonca olarak) rehberlik edilen ve lezzetli ve çeşitli Sake’lerden az bir paraya karşılık tadabileceğiniz Tokun Shuzo’ya gitmek isteyebilirsiniz.

Japon Kartografisinin Atası

Japonya’yı haritaya işleyen adam, İnou Tadataka’nın eski konağını ve müzesini ziyaret etmeden hiçbir Sawara gezisi tamamlanamaz. İnou, seyahat tutkusuyla yanıp tutuşan zengin bir Sawara tüccarıydı. Kırklı yaşlarından itibaren astronomi ve takvim bilimine büyük bir merak geliştirdi, ki bu da onun gizli ölçümcü ve haritacı kişiliğini ortaya çıkardı. İnou, yeteneklerini ayrıca Fuji Dağı’nın yüksekliğini ölçmek için de kullandı  ve yıllar sonra daha teknolojik aletler geliştirilince İno’nun ölçümlerinin yalnızca yüzde 4 oranında yanlış olduğu anlaşıldı. İnou, dört haritalama seferini kendi masrafı olarak üstlendikten sonra Tokugawa Shogunate’den fon elde etti ve asistanlardan oluşan takımlar kurup harita yapımcılığı seferlerine bir on yıl kadar, 71 yaşına kadar devam etti. İnou 73 yaşında, 1818’de hayatını kaybetti.

İnou Tadataka, modern tekniklerle Japonya haritasını çizen ilk kişidir.

İnou Tadataka’nın müzesinde sergilenen bu alidat (yerölçümde kullanılan alet), İnou’nun Japonya haritası çizerken kullandığı bir çeşit pusuladır. (Hokkaido’nun kuzey adasını gösteren bir harita arkada sergileniyor.)

İnou Tadataka’nın en büyük işi, ölümünden 3 yıl sonra, 1821’de yayımlanan Dai Nihon Enkai Yochi Zenzu (Japonya’nın kıyılar haritası) adında Japonya’nın kocaman bir atlasıydı. Bu haritalar o kadar doğruydu ki 1920’nin ortalarına kadar kullanıldılar. İno’nun işlerini yürüttüğü anıtlar ve bölgeler Japonya’nın her yerinde görülebilir.

Kasabanın ortasında bulunan İnou Tadataka Müzesi, kariyerini ve başarılarını anıyor. Müzede az sayıda İngilizce açıklama levhaları bulunuyor ve geri kalan çoğu yazı Japonca ama haritalara ve gezmeye ilgisi olanlar için bu hiçbir şeyi değiştirmiyor. Müzeden Ono Nehri’ne direkt geçtikten sonra İnou’nun eski konutları hâlen bulunmakta.

Açan çiçekler ve su üstünde süzülen bir düğün 

Bir “yome-iri“, Shinto tarzı, gelin ve damadın küçük bir botta adak taşına doğru kürek çekilerek götürüldüğü bir düğün. Bunlar arada sırada Sawara’nın botanik bahçelerinde de düzenlenirler.

Bir başka yakın gezi alanı ise doğal su kaynaklarının ve yeşilliğin büyük bir kısmını oluşturan büyükçe bir botanik bahçesine sahip olan Suigo Sawara Ayame Parkıdır. Yıl boyunca 250 türden yaklaşık 1.5 milyon çiçek açar ve Temmuz ve Ağustos aylarında 200’den fazla Hint Nilüferi açmış olur. Gezim sırasında tamamen beklenmedik bir şeye rastladım: Bir yome-iri izlemenin verdiği keyfe. Hayranlıkla izleyenlerin içlerini çekmeleriyle eşlik edilen ve gelin ve damadın adak taşına doğru kürek çekilerek götürüldüğü Shinto tarzı bir düğün.

Sawara hakkındaki en iyi şey, çoğu gezilecek yerin (ki bunlar içinde birkaç büyük tapınak ve Katori Jingu Türbesi gibi türbeler de vardır) istasyondan yürüme mesafesinde olması. Ayrıca kiralık bisikletler de mevcut. Bir ipucu: Sawara’nın rengarenk ve görülmeye değer bir yürüyüş içeren sonbahar festivalleri, Ekim’in ikinci haftasında yapılır.

Sorulara cevaplar