Japon kültüründe hediye vermek

Ailemi ziyaret için Japonya’ya son gidişimde, görüşmeyeli 10 yıldan fazla olan bir arkadaşımı görebildim. Ailemin evine kızını getirdi ve çay içerken bana güzelce sarılmış bir hediye verip dediki “tsumaranai mono da kedo..” anlamı ise “Bu önemsiz bir hediye..(ama lütfen kabul et)” demektir.

Hediyeleşmek Japon kültürünün önemli bir parçası ve birisinin evini ziyaret ederken hediye götürmek gelenektir. Bir hediye verirken Japon kültüründe alçak gönüllülüğün etkisi olarak insanlar genelde şunları söyler:

Tsumaranai mono desu ga… : Bu önemsiz bir hediye ama (lütfen kabul et)

Tsumaranai mono da kedo… : Bu kız arkadaşımın bana söylediği ve daha az resmi.

Hediyenin gerçek değerinin aksine, bir çok Japon hediye verirken hediyelerinin önemsiz olduğunu söyler bu hediye verenin pozisyonunu alçaltırken hediye alanı yüceltir. Arkadaşım gerçekten önemsiz bir hediye olduğuna inanıyor muydu? Aslında arkadaşlar arasında bu kadar resmi olmaya gerek yok ama arkadaşımla yıllardır görüşmediğimizden daha kibar olmak istedi. Aslında ben hala Amerikalı arkadaşlarıma hediye verirken “önemli değil” derim. Bir arkadaşım bana düğününde $100’lık bir hediyenin önemsiz olmadığını söyledi. Haklı ama alışkanlıkla söyleyiveriyorum.

Eğer Japon bir arkadaşınızı ziyaret ediyorsanız ya da Japon bir koruyucu aile ile kalıyorsanız, hediyeler sizin ilişkinizi güçlendirir ve izlenimizi önemli ölçüde artırır. Arkadaşınıza hediye verirken hediyenin güzelce paketlenip alışveriş çantasına konulduğundan emin olun. Ayrıca, eğer hediyeyi kendinizden büyük birisine veriyorsanız iki elle tuttuğunuzdan emin olun. Bu gelenek ayrıca sosyal zorunluluklar ile uğraşırken “Honne” (gerçek hisler) ve “tatemae” (Halk görüntüsü) Japon kültürünün değerini tanımlar. Hediye sıkıcı ya da önemsiz olmamasına rağmen, alçak gönüllülük göstermek için söylemek istersin.

Birçok Japon’un, özellikle genç olanların bu geleneği bir yük olarak görmesi ilginç. Ama ben bu hediye verme sanatını büyüleyici buluyorum ve umarım o gençler geleneği sahiplenmeye devam eder. Bu senin Japonya’da kişisel ve profesyonel ilişkilerini karşılıklı geliştirmen için harika bir yol. Uyum, alçak gönüllülük ve saygıya değer veren bir toplum.

İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.