Japon kültüründe festivaller

Her din temelinde bir şeye kutsallık atfederek öğretisini şekillendirir. Bazen zihne, bazen insana, bazen ise maddeye. Japon kültürü ise bu kutsallığı, doğa ve canlılara yüklüyor. Canlılardan kastımız sadece hayvan ve insanların yanı sıra, bitkilerle de ilişkilidir.  

Çoğu dinin ortak noktası belli bayramlara veya dönemsel ritüellere sahip olmasıdır. Şabat ve Kurban Bayramı örnek verilebilir. Peki ya Japon kültüründe ve dinlerinde olan bayramlar veya kutlamalar nelerdir? Birlikte inceleyelim. 

Hanami Festivali, mart ve mayıs ayları arasında, yani baharın başlangıç döneminde kutlanan bir festivaldir ve yaklaşık birkaç hafta sürmektedir. Kelime anlamı olarak çiçek izleme anlamına gelir. Bu festivalin habercileri kirazlardır. Japonca karşılığı olan “sakura” insanları baharın ve kutlamaların geldiği ile müjdeliyor. Bu kutlamalar sadece eğlence türünde kalmaz, aynı zamanda ibadetler de edilir. Şintoizm’in Hanami döneminde geçit törenleri oldukça yaygındır. Bu geçit törenlerinde Japon geleneksel kıyafetleri giyilir ve Mikoshi adı verilen, kutsal olduklarına inandıkları bir tahtırevan taşırlar. Eski dönemlerde kralları ve en üst kademe kişileri taşımak için kullanılan bu tahtırevanlar, Şintoizm’de iki türbe arasında hareket eden bir tanrıyı taşımayı sembolize ediyor. Festivalin en anlamlı kısmını ise temsil ettiği bitkiden alıyor. Kiraz ağaçları açtıktan sonra oldukça hızlı şekilde dökülmeye başlar. Bu nedenle birkaç haftalık kısa süre içerisinde pek çok etkinliğe yer verilir ve yaşamın kısa olduğuna, hayatı ertelemeden yaşamamız gerektiği vurgulanır. 

Bon veya Obon Festivali, 13-16 Ağustos tarihleri arasında ölülerin ruhlarını anımsamak ve şereflendirmek amacıyla düzenlenir. Çoğu kaynakta Budizm ile eşleştirilmiştir ancak Şintoizm içerisinde de olan bir festivaldir. Festival boyunca, ibadetler ve ritüeller gerçekleştirilir. Bu tarihler arasında yaptıkları ritüellerle, ölen yakınlarının ruhlarının tekrar evlerine geldiklerine inanırlar. Mezarlar temizlenir ve kimi zaman çiçekler koyulur. Aslında coğrafyamıza çok da yabancı bir durum değildir. Ülkemizde de bayramlarda vefat etmiş kişilerin mezarları ziyaret edilir ve mezar bakımları yapılır. Verilen mesaj açıktır, bu mutlu günlerde dahi anılarını diri tutmak ve unutmadıklarını belli etmektir. Festivalin diğer aktiviteleri ise “Bon Odori” adı verilen danslar ile etkinliğe eşlik etmekle devam ediyor.

Son olarak değineceğimiz festival, 17-24 Temmuz arasında Japonya’nın Kyoto şehrinde kutlanan Gion Matsuri Festivali. Her festivalin kendine has dansı ve törenleri olduğu gibi bu festivalin de “Yoiyama” ve “Yamaboko” adı verilen geçit törenlerine sahip. Bu törenlerde önceden bahsettiğimiz Mikoshi ve Kyoto Float adı verilen süslü tahtırevanlar taşınır. Bu etkinlik sayesinde Kyoto şehrine yüz binlerce turist gelmekte ve Kyoto şehrinde yaşayanlar için halk arasındaki etkileşim artmaktadır.