Fu Xi, Çin mitolojisinin kültür kahramanı

Fu Xi (veya Fuxi) ve Nüwa genellikle iç içe geçmiş insan bedenlerine ve ejderha kuyruklarına sahip olarak ve evrendeki her şeye nüfuz eden yang (erkek) ve yin (dişi) ilkelerini temsil eden ölçüm aletlerini tutarken tasvir edilirdi. MS 160 tarihli bir taş tablet, Fuxi’yi Nüwa ile birlikte göstermektedir.

Selefi yaratılış tanrıçası Nüwa’nın (karısı ve kız kardeşi) zamanında toplum anaerkil ve ilkeldi. Doğum, erkek ve çocukların katılımını gerektirmeyen mucizevi bir şey olarak görülüyordu ve çocuklar sadece annelerini tanıyordu. Üreme süreci daha iyi anlaşıldıkça eski Çin toplumu ataerkil bir sisteme doğru ilerledi. Fuxi birincil önemi üstlendi ve Nuwa genellikle kız kardeşi veya karısı olarak tasvir edildi.

Fu Xi efsanesi nasıl başladı?

Dağlar ve Denizler Klasiğine göre Fu xi ve Nüwa, mitolojik Kunlun Dağı’nda (bugünkü Huashan) yaşayan ilk insanlardı. Bir gün iki ayrı ateş yığını kurdular ve sonunda ateş bir oldu. Ateşin altında karı koca olmaya karar verdiler. Fuxi ve Nüwa, insan yaratmak için kili kullandılar ve ilahi güçle kilden figürleri canlandırdılar. Bu kil figürler en eski insanlardı. Başka bir efsaneye göre, ülke büyük bir sel tarafından süpürüldü ve sadece Fuxi ve kız kardeşi Nüwa hayatta kaldı. Kunlun Dağı’na çekildiler ve Cennet İmparatoru’ndan bir işaret için dua ettiler. İlahi varlık birleşmelerini onayladı ve kardeşler insan ırkını üretmeye başladı.

MS 618 ile 907 yılları arasında yaşadığı sanılan yazar LiRong, Duyi Zhi’de bu hesabı verir.

Cilt 3: Kunlun Dağı’nda yaşayan bir erkek ve bir kız kardeş vardı ve o zamanlar sıradan insanlar yoktu. Kız kardeşinin adı Nüwa’ydı. Erkek ve kız kardeş karı koca olmayı diledi ancak bu arzudan dolayı utanç ve suçluluk hissetti. Bunun üzerine erkek kardeş, küçük kız kardeşini Kunlun Dağı’nın tepesine çıkardı ve şöyle dua etti: “Eğer Tanrı karı koca olmamıza izin veriyorsa, lütfen önümüzde duman toplansın; değilse, lütfen duman dağılsın.” Önlerindeki duman bir araya toplandı. Böylece Nüwa ağabeyinin yanına geldi ve yüzünü gizlemek için otlardan yelpaze yaptı. Fu xi, Çin hanedanı döneminin başında Üç Egemen‘in ilki olarak sayıldı.

Fu Xi insanlara neler öğretti?

Çin mitolojisine göre, Fuxi Çin halkına ağlarla balık tutmayı, demir silahlarla avlanmayı, yemek pişirmeyi, hayvanları evcilleştirmeyi, müziği, yazı sistemini, ipekböcekçiliği (ipek böceği yetiştirme) öğrettiği söylenen bir kültür kahramanıdır. İpek böceği kozasından elde edilen ipliklerin dokumaya dönüştürülmesi. Setler, kanallar ve sulama hendekleri kazarak Sarı Nehir’in sularını evcilleştirdi. Bunun yanında evlilik düzenini Çin toplumuna tanıttı.

Fuxi dünyaya gelmeden önce insanlar yakın akrabaları ile birlikte oluyor ve çocuklar babalarının kim olduğunu bilmeden anneleri ile yaşıyorlardı. Fuxi birliktelik kavramını değiştirdi, evlilik sistemini ve düğün olayını kurumsallaştırdı.

Fuxi, ayrıca “Quipe – kayıt tutma” sistemi olan ip bağlama yöntemi yerine “Shu Qi” tahta üzerine oyma sistemini yarattı. İnsanlık kanunlarını yarattı, coğrafi yönetim sistemini kurdu ve kamu yönetiminde çalışacak yöneticileri tayin etti. Bu, ileriki kuşaklar için de bir model oldu. Fuxi, Çinlilerin gök olaylarını anlama ve tanrıların ayarlaması felsefesine olan inancının özü olan trigramların yaratıcısı olarak kabul edilir.

Fuxi, Shennong ve Huang Di ile birlikte Guqin’i (yedi telli bir müzik aleti) icat etmesiyle de tanınır. Tanrıların yardımı sayesinde antik Çin dönemi insanlarının yaşam kalitesi artmış, doğa ile mücadele etmeye ve temel insan davranışları sergilemeye başlamışlardır. Bu sayede Çin yavaş yavaş güçlenmeye başlamış ve erken uygarlık çağına geçiş yapmıştır.

Fuxi’nin mezarı, Çin’in merkezindeki Henan eyaletindeki Huaiyang ilçesinde binlerce yıldır ibadet ediliyor. Mezar, yaklaşık 3000 yıl önce, İlkbahar ve Sonbahar Dönemi’nde oradaydı. Binalar ve bitkiler, Sekiz Trigramı yansıtacak şekilde dev bir bileşikte düzenlenmiştir. Fuxi’nin mezarını ziyaret edenler deliği asla kaçırmazlar. Kadınların, mutlu bir evlilik ve sağlıklı çocuklarla kutsanmış olma umuduyla, Xianren Salonunun temel taşındaki bir deliğe parmaklarını ovmaları eski bir gelenektir. Eski efsanelere göre mezar, Fuxi’nin genç erkek ve kadınları evliliklerine karar vermek için topladığı yerdedir. 1996 yılında Danıştay, kutsal alanı halk kültürü mirası koruma programına dahil etti.