Korece Ettirgen Fiil Çekimi

Korece ettirgen fiil çekimi -이, 히, 리, 기, 우, 추, -게 하다 / 만들다 ve 시키다 dersinde Korece ettirgen yapıyı öğreneceğiz.

Başlıklar

Ettirgen fiil nedir?

Eylemi başkasına yaptırdığımız yapıdır. Aynı cümle üzerinden görelim.

Ekmek aldım. (etken yapı – ben ekmek aldım)
Ekmek alındı. (edilgen yapı – ekmeği alan belli değil)
Ekmek aldırttım. (ettirgen yapı – ekmeği başkasına aldırttım)

İşte yukarıdaki gibi ne iş yaptırdığımızı söylediğimiz yapılara ettirgen fiil yapısı diyoruz. Bu yapı da edilgen yapı gibi biraz karışıktır. Ve sıklıkla karıştırılırlar. Eminim ki siz de karıştıracaksınız. Bu yüzden stres olmanıza gerek yok. Zamanla oturacaktır.

Korece Kelimeler

소금	Sogım	Tuz
설탕	Soltang	Şeker
양념	Yangnyom	Baharat
동생	Tongseng	Kardeş
생선가게	Sengsongage	Balık dükkanı
농구	Nonggu	Basketbol

Korecede edilgen yapıda olduğu gibi ettirgen yapıda da bir sürü ek vardır. Önce onları görerek başlayalım.

Korece Ettirgen Fiil Ekleri -이, 히, 리, 기, 우, 추

Yukarıdaki ekleri görünce, gözünüz korkmuştur. Bu son derece normal. Tamamen ezbere dayalı bir yapı olduğu için, öğrenmekten ziyade ezber kuvvetine dayanan bir konu. Sırasıyla ekleri görelim. Gene en sık kullanılan fiillerden örnek vereceğim ki tanıdık olsunlar.

Kural 1: Bazı fiil veya sıfatların kökü ile 다 arasına 이 getiririz.

먹이다

Mogida

Yedirmek

보이다

Poida

Göstermek

Kural 2: Bazı fiil veya sıfatların kökü ile 다 arasına 히 getiririz.

읽히다

İlkida

Okutmak

입히다

İpida

Giydirmek

Kural 3: Bazı fiil veya sıfatların kökü ile 다 arasına 리 getiririz.

울리다

Ullida

Ağlatmak

살리다

Sallida

Yaşatmak

Kural 4: Bazı fiil veya sıfatların kökü ile 다 arasına 기 getiririz.

웃기다

Udgida

Güldürmek

씻기다

Şidgida

Yıkatmak

Kural 5: Bazı fiil veya sıfatların kökü ile 다 arasına 우 getiririz.

깨우다

Geuda

Uyandırmak

세우다

Seuda

Durdurmak

Kural 6: Bazı fiil veya sıfatların kökü ile 다 arasına 추 getiririz.

늦추다

Nıdçuda

Geciktirmek

낮추다

Nadçuda

Alçaltmak

Şimdi 1 örnekle incelemeye başlayabiliriz.

나는 요코를 깨웠어요.

Nanın yokorıl gewossoyo.

Ben, Yoko‘yu uyandırdım.

Yahu, ettirgen yapıda eylemi başkasına yaptırmıyor muyduk? Yukarıdaki cümlede uyandıran ben değil miyim? Burada dikkat edilmesi gereken nokta kimin uyandığıdır. Kim uyandı? Ben mi? Hayır. Yoko uyandı. Uyanma eylemini yapan o.

남자가 여자 친구를 울렸어요.

Namcaga yoca çingurıl ullyossoyo.

Adam, kız arkadaşını ağlattı.

Edilgen ve ettirgen yapıları elbette farklı çekimlere de sokabiliriz. Aşağıda bir cümleyi ettirgen gelecek zaman haliyle kullandım. Aynı cümleyi -ebilmek çekimine de soktum.

아이들에게 피자를 먹일 거예요.

Aidırege picarıl mogil goyeyo.

Çocuklara pizza yedireceğim.

아이들에게 피자를 먹일 수 있어요.

Aidırege picarıl mogil su issoyo.

Çocuklara pizza yedirebilirim.

Dersimizin son kısmında diğer ettirgen fiil yapısını da öğrenelim.

Korece Ettirgen Fiil Çekimi -게 하다 / 만들다

Korece Fiil veya Korece sıfatın köküne 게 하다 veya 게 만들다 getireceğiz. Bu yapı tüm fiil ve sıfatlarla kullanılabilir. Eyleme bir müdahalemiz yoktur. Mesela aşağıdaki cümlede çocuğa süt içirdik. Sütü bizzat biz içirdik.

아이한테 우유를 먹여요.

Aihante uyurıl mogyoyo.

Çocuğa süt içiriyorum.

(Sütü ben içiriyorum)

Fakat aynı cümleyi 게 하다 ile söylersek durum değişir. Bu sefer biz içirmemiş oluruz. Ya çocuk kendisi içiyor ya da başkasına söyledik o kişi içirtiyor.

아이한테 우유를 먹게 합니다.

Aihante uyurıl mogge hamnida.

Çocuğa süt içirtiyorum.

(Sütü ben içirmiyorum)