Japonca Fiillerin Sözlük, Masu ve Olumsuz Hali

Başlıklar

Japonca fiillerin sözlük halini kibar formunu ve Japonca fiillerin olumsuz halini bu Japonca dersimizde ayrıntıları ile öğrenin! Geçen dersimizde Japoncadaki fiillerin gruplarını tanımıştık. Bu Japonca dersimizde ise bu grupların sözlük halinin ve masu kei dediğimiz kibar hallerinin çekimlerini göreceğiz.

Hazırsanız Japonca dersleri kursumuza devam ediyoruz!

Japonca Fiilin Sözlük Hali

Fiilin sözlük hali demek fiilin hiçbir ek almamış hali demektir. Japonca bir fiili sözlükte ararken bu halde aramanız gerekir. Fiilin en saf halidir. Günlük konuşma dilinde fiilin sözlük hali kullanılır. Kibar konuşma dilinde ise masu çekimi yapılır. Japoncayı güzel bir şekilde konuşmak istiyorsanız Japonca dilbilgisi kurallarını da iyi öğrenmelisiniz. Bu yüzden bu dersi çok iyi kavramaya çalışmalısınız.

Japonca Fiilin Kökü

1. grup ve 2. grup fiillerin ru, tsu, mu, bu… gibi hecelerle bittiğini görmüştük. İşte bu heceleri çıkardığımızda geriye kalan kısma fiilin kökü denir. Fiil çekimi yapacağımız zaman fiilin köküne ihtiyaç duyarız.

Örnekler:

Taberu fiili 2. grup fiildir dedik. 2. grup olduğu için sonundaki ru hecesini kaldırırız. Fiilin kökü tabe’dir.

1. gruptan da aruku yani yürümek fiilini örnek verelim. Sondaki ku hecesi kalkar. Fiilin kökü aru‘dur.

Düzensiz fiillere de bakacak olursak; suru fiilinin kökü su, kuru fiilinin ise ku’dur.

Japonca Fiilin Sözlük Halinin Olumsuzu

Sonraki derste fiilin sözlük halinin cümle içerisindeki kullanımını göreceğimizden dolayı fiilin olumsuz çekimini görelim. Böylece Japonca fiil çekimlerine de giriş yapmış olacağız.

1. Grup fiillerin olumsuz çekimi

Tüm Japonca fiiler u sesi ile biter. 1. grup fiillerde u sesini kaldırıp yerine anai getireceğiz. Eğer u sesinden önce a, e, i, u veya o sesi varsa wanai getireceğiz. Japonlar okunuş kolaylığı olsun diye wa diyorlar.

歩く

Aruku

Yürümek

歩かない

Arukanai

Yürümemek

買う

Kau

Satın almak

買わない

Kawanai

Satın almamak

貸す

Kasu

Ödünç vermek

貸さない

Kasanai

Ödünç vermemek

Yukarıdaki kau sözcüğünde u hecesinden önce a sesi olduğu için u yerine wa getirdik. Japonca dilinde tsa diye bir hece bulunmaz. Bu sebeple tsu ile biten bir fiilin olumsuz çekiminde tsa yerine ta hecesi gelir.

待つ

Matsu

Beklemek

待たない

Matanai

Beklememek

勝つ

Katsu

Yenmek

勝たない

Katanai

Yenmemek

立つ

Tatsu

Ayakta durmak

立たない

Tatanai

Ayakta durmamak

2. Grup fiillerin olumsuz çekimi

Bu grubun son hecesi ru’ydu. Ru hecesini kaldırıp yerine nai getiriyoruz.

食べる

Taberu

Yemek

食べない

Tabenai

Yememek

起きる

Okiru

Uyanmak

起きない

Okinai

Uyanmamak

見る

Miru

Bakmak

見ない

Minai

Bakmamak

Japonca düzensiz fiillerin olumsuz çekimi

Japonca düzensiz fiillerin olumsuzları da düzensizdir. Ezberlemeniz gerekiyor.

する

Suru

Yapmak

しない

Shinai

Yapmamak

来る

Kuru

Gelmek

来ない

Konai

Gelmemek

Aşağıda 1 adet de suru ile oluşturulmuş bir fiil örneği verelim.

愛する

Ai suru

Sevmek

愛しない

Ai shinai

Sevmemek

Japonca Fiilin Masu Kei Hali

Fiilin masu kei hali demek, kibar hali demektir. Kibar bir konuşma yapmak için bu yapıyı kullanmalısınız.

1. Grup fiillerin masu kei’leri

Japonca fiilin sonundaki u sesini kaldırıp yerine imasu (imas) getiririz. Olumsuz ifade için ise imasen getiririz.

歩きます

Arukimasu

Yürümek

歩きません

Arukimasen

Yürümemek

買います

Kaimasu

Satın almak

買いません

Kaimasen

Satın almamak

貸します

Kashimasu

Ödünç vermek

貸しません

Kashimasen

Ödünç vermemek

Japoncada si hecesi yerine shi hecesi bulunur. Bu yüzden su hecesi ile biten fiillerin sonu shimasu (şimas) olacaktır. Ti hecesi yerine de chi vardır. Bu sebeple tsu ile biten fiillerin sonu chimasu (çimas) olacaktır.

Matsu -> Machimasu

Hanasu -> Hanashimasu

2. Grup fiillerin masu kei’leri

Fiilin olumlu halinde ru kalkar masu gelir. Olumsuzda ise masen gelir.

食べます

Tabemasu

Yemek

食べません

Tabemasen

Yememek

起きます

Okimasu

Uyanmak

起きません

Okimasen

Uyanmamak

見ます

Mimasu

Bakmak

見ません

Mimasen

Bakmamak

Japonca bir fiilin masu kei hali emasu ile bitiyorsa o fiil kesinlikle 2. gruptur.

Düzensiz fiillerin masu kei’leri

します

Shimasu

Yapmak

しません

Shimasen

Yapmamak

来ます

Kimasu

Gelmek

来ません

Kimasen

Gelmemek

愛します

Ai shimasu

Sevmek

愛しません

Ai shimasen

Sevmemek

Fiilin Masu Çekiminden Sözlük Haline Ulaşmak

Tabemasu fiilini inceleyelim. Emasu ile bittiğine göre 2. grup olduğunu anlarız. 2. grup fiillerde ru kalkıp masu geliyordu öyleyse masu yerine ru getirmem yeterlidir. Taberu sözlük haline ulaşırız. Hairimasu fiilini inceleyelim. İmasu ile bittiğine göre hangi grupta olduğunu bilemeyiz. 2. grup muamelesi yapalım. Bu durumda sözlük hali hairiru olması lazım. 1. grupta yer aldığını varsayarsak imasu’daki i’yi kaldırıp u getirmemiz yeterli. Bu durumda sözlük hali, hairu olacaktır. Hangi grupta olduğunu bulamadık. Bu yüzden fiilleri öğrenirken önce hangi grupta olduğunu öğrenmelisiniz.

Şimdi Japonca öğrenmeye günlük deyiş ile devam edelim. Biz Türkçede düşünürken şey deriz. Japonlar eto der. Ano ise etonun kaba tabiridir. Ayrıca affedersiniz demenin kaba bir yoludur. Animelerde kadınlar bile kullanıyor. “Ano… watashi wa…” gibi cümleler duymanız mümkündür.