Japonca Edilgen Fiil Çekimi

Japonca edilgen fiil çekimi adlı Japonca dersimizde bir fiili edilgen fiil çekimine sokup cümle içerisinde nasıl kullandığımızı öğreneceksiniz.

Başlıklar

Özneleri bilinmeyen fiillere edilgen fiil denir. Yani cümlede bir iş yapılmış ama kimin yaptığı bilinmiyor.

Yemek pişirildi (kimin pişirdiği bilinmiyor)
Duvar boyandı (kimin boyadığı bilinmiyor)

İşte bu dersimizde bu tür fiil çekimlerini göreceğiz. Çok basit olduğunu baştan söyleyeyim.

Japoncada 1. Grup Fiillerin Edilgen Çekimi

Godan yani 1. Grup gruptaki fiillerde, fiilin olumsuz çekimindeki nai eki kaldırılır ve yerine normal kullanım için reru, kibar kullanım için ise remasu getirilir. Ya da kısa yoldan şunu da yapabilirsiniz: 1. grup fiilin sonundaki u harfini kaldırıp yerine areru ya da aremasu getirebilirsiniz.

Edilgen hale gelmiş fiil artık 2. grup fiil özelliği gösterir.

Bu yüzden edilgen haldeki fiili farklı bir çekime sokacaksanız 2. grup fiil muamelesi yapmalısınız.

書く

Kaku

Yazmak

書かれる

Kakareru

Yazılmak

買う

Kau

Satın almak

買われる

Kawareru

Satın alınmak

貸す

Kasu

Ödünç vermek

貸される

Kasareru

Ödünç verilmek

Yukarıdaki edilgen haldeki yapıların tamamı artık 2. grup fiildir. Mesela geçmiş zaman edilgen yapacaksanız 2. grup fiillerin geçmiş zaman kuralına göre çekime sokmalısınız.

Japoncada 2. Grup Fiillerin Edilgen Çekimi

Bu fiil grubundaki fiillerde fiilin köküne rareru ya da raremasu getirilir. Fiilin kökünü bulmasanız da olur. İşin pratik yolu var. Fiilin sonundaki u harfi kalkar yerine areru ya da aremasu gelir. Aynı durum 1. grup fiiller için de geçerliydi. Bu sebeple edilgen fiil çekimi son derece kolaydır. Fiilin sözlük halinden u harfi yerine areru getirmek yeterlidir.

食べる

Taberu

Yemek

食べられる

Taberareru

Yenilmek

あげる

Ageru

Vermek

あげられる

Agerareru

Verilmek

見る

Miru

Bakmak

見られる

Mirareru

Bakılmak

2. grup edilgen fiil çekimi ile 2. grup fiillerin -ebilmek çekimi aynıdır.

Japoncada Düzensiz Fiillerin Edilgen Çekimi

Bu grubun filleri her zamanki gibi gene düzensizlerdir.

される

Sareru

Yapılmak

来られる

Korareru

Gelinmek

Şimdi edilgen cümle kurma yollarını görelim:

Japoncada Edilgen Cümle Yapısı 1

A は B に edilgen fiil

A wa B ni edilgen fiil

Örnek cümlelerle hemen anlaşılacaktır. Ni edatını Türkçeye tarafından olarak çevireceğiz.

鼠は猫に食べられました。

Nezumi wa neko ni taberaremashita.

Fare, kedi tarafından yenildi.

家は9時に不動産屋に売られました。

İe wa 9 ji ni fudousanya ni uraremashita.

Ev saat 9’da emlakçı tarafından satıldı.

Yukarıdaki cümlenin anlamı 2 tanedir. Emlakçıya satıldı veya emlakçı tarafından satıldı. Belirgin olması için ni yerine kara getirirseniz tarafından anlamı olacaktır.

壁は赤に塗られます。

Kabe wa aka ni nuraremasu.

Duvar kırmızıya boyanacak.

Japoncada Edilgen Cümle Yapısı 2

A は B から C に edilgen fiil

A wa B kara C ni edilgen fiil

Örnek cümlelerle devam edelim.

この本は先生から学生にあげられました。

Kono hon wa sensei kara gakusei ni ageraremashita.

Bu kitap öğretmen tarafından öğrenciye verildi.

手紙は郵便配達人から家に早く届けられた。

Tegami wa yuubinhaitatsunin kara ie ni hayaku todokerareta.

Mektuplar postacı tarafından evlere hızlıca dağıtıldı.

Japoncada Edilgen Cümle Yapısı 3

A は B によって edilgen fiil

A wa B ni yotte edilgen fiil

Bir eserin kimin tarafından yapıldığını belirtmek için ni yotte kullanılır.

この建物はミマルシナンによって建てられた。

Kono tatemono wa Mimaru Shinan ni yotte taterareta.

Bu bina Mimar Sinan tarafından yapıldı.

このテレビは東芝によって作られた。

Kono terebi wa Toushiba ni yotte tsukurareta.

Bu televizyon Toshiba tarafından yapıldı.

Japoncadaki en basit fiil çekimlerinden biri edilgen fiil çekimidir. Burada bilmeniz gereken en önemli şey, edilgen fiiller artık 2. grup fiil özelliği gösterir. Yani 1. grupta yer alan bir fiili edilgen hale getirirseniz o edilgen hali artık 2. grup fiildir. Günlük deyişimize geçelim. Erkekler kendi aralarında selamlaşırken ossu diyebilirler. Bunu animelerde de bazen duyabilirsiniz.