콩쥐 팥쥐 이야기 Kongjwi ve Patjwi; Koreli Külkedisi masalı

콩쥐(Kongjwi) ve 팥쥐(Patjwi) masalı, Joseon döneminin sonlarında oluşturulmuş, popüler ve sevilen bir Kore halk masalıdır. Bu halk masalının 17 farklı formu olduğu bilinmektedir ve roman versiyonu ilk olarak 1928 yılında yayınlanmıştır. Genellikle ortak motifler paylaştığı için Külkedisi’nin Batı’daki anlatımıyla karşılaştırılan Kongjwi ve Patjwi’de(콩쥐와 팥쥐) kötü bir üvey anne, yanlış yerleştirilmiş bir ayakkabı ve sihirli güçlere sahip yardımcı karakterler de bulunur. “İyiliğin kötülüğe galip gelmesi” evrensel teması iki masalda da bulunur. Bu ortaklıklar, dünya çapında var olduğu bilinen 1,000’den fazla Külkedisi tipi hikâyelerin neredeyse tüm varyasyonlarında görülür.

Bu ortak noktalara rağmen, Kore masalı olan Kongjwi ve Patjwi, bir düğün sonu içermemesi noktasında Batılı muadilinden önemli ölçüde farklılık gösterir. Kahraman Kongjwi “Yakışıklı Prensi” ile evlenir fakat hikâye burada bitmez. Ayrıca mutlu da yaşamazlar. Gerçek şu ki sözde “Yakışıklı Prens” ne kadar yakışıklı olursa olsun Kongjwi’ye hiçbir mutluluk garantisi vermez. İronik bir şekilde, bu evlilik sadece daha fazla zorluğun habercisidir. Kıskanç üvey kız kardeş Patjwi’yi, Kongjwi’yi öldürmesi ve onun yerini alması için kışkırtır. Ama daha da önemlisi belki de Konjgwi’nin ancak saf bir irade ve kararlılıkla dirilmesi ve kendi ölümünün intikamını alabilmesi gerçeğidir.

Kongjwi ve Patjwi’nin birçok farklı yabancı uyarlaması arasında Amerikalı yazar Shirley Climo’nun “Koreli Külkedisi” [The Korean Cinderella (Harper Collins, 1993)] tartışmasız türünün en popüler ve yaygın olarak en çok okunan versiyonudur. Tasarım gereği bir çocuk kitabı olan Koreli Külkedisi’nin “yarım düzine Koreli Külkedisi varyantından üçüne dayanan bir yeniden anlatım” olduğu söyleniyor. Kitap, renkli ve canlı çizimlerinin yanı sıra, Kore kültürünü detaylı araştırmasıyla büyük bir saygı görüyor. Tek uyarı, hikâyenin kendi içinde Batı Külkedisi hikâyesinden başka bir şey olmaması, sadece Joseon Hanedanlığı’nda geçen Koreli karakterlerle olmasıdır.

Batı Külkedisi hikâyesi gibi Climo’nun hikâyesi de ana karakter “Pear Blossom”un yargıç “Yakışıklı Prensi” ile evlenmesiyle sona erer ve ikisi de sonsuza dek mutlu yaşar. Günün ahlaki kuralları, değerleri ve gelenekleri hakkında kitleye nadir bir fikir verir. Örneğin Konjgwi’nin dirilişi ve dönüşümü -önce bir nilüfer çiçeğine daha sonra bir mermere- Joseon’da var olan bazı Şamanizm unsurlarını ortaya çıkarır.

Kore’nin yerel bir dini olan Şamanizm, yaşam gücünün tüm doğal nesnelerde var olduğu inancına odaklanmıştır. Lotus çiçeklerinin veya mermerlerin kendileri Kore edebiyatında ölümsüzlüğü ve mükemmelliği simgeleyen, tekrar eden motiflerdir. Benzer şekilde hikâyenin başında üvey annenin verdiği zorlu görevler de Joseon’daki tarım hayatını yansıtır. Su testisini doldurmak, kenevir kumaş dokumak ve pirinç ezmek gibi işler kadınlar tarafından yapılması beklenen tipik işlerdi. Kongjwi ve Patjwi’nin evrensel ve benzersiz doğası onun çekiciliğidir. Hikâyede Konjgwi’nin üvey annesinin de zor görevler dağıttığı görülüyor. Bununla birlikte Batı hikâyesinin aksine bunlar her iki üvey kız kardeşe dağıtılan basit, gündelik işlerdir. Kongjwi, yardım alarak yalnızca daha iyi bir iş çıkarırken Patjwi denemekte başarısız olur.

Hikâyenin aşinalığı onu sevimli kılıyorsa, benzersizliği ona anlam verir. Ve bir bakıma hikâyenin benzersizliği tam olarak ortaya çıkmadı. Bu Kore halk hikâyesinin hem sanat hem de eğlence olarak sunabileceği çok şey var.